S-43 - Sociologija nauke
| Specifikacija predmeta | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tip studija | Akademske studije prvog ciklusa | |||
| Studijski program | Sociologija | |||
| Naziv | Sociologija nauke | |||
| Akronim | Status predmeta | Semestar | Fond časova | Broj ESPB |
| S-43 | izborni | 6 | 2P + 2V | 5.0 |
| Nastavnici | ||||
| Nastavnik (predavač) | ||||
| Nastavnik/saradnik (vežbe) | ||||
| Uslovljnost drugim predmetima | Oblik uslovljenosti | |||
| Upisan šesti semestar | ||||
| Ciljevi izučavanja predmeta | ||||
| Predmet predstavlja uvod u razumijevanje savremenih metateorijskih, epistemoloških, paradigmatskih i diskurzivnih pomjeranja u strukturi sociološke nauke. Polazeći od razlikovanja 3 faze u istorijskom razvoju sociologije (pozitivistička, sociologistička i simbolička faza) u ovom kursu: 1. na metateorijskom nivou analiziramo zaokret od nomotetske metateorije i ontološkog realizma ka idiografskoj metateoriji i ontološkom relativizmu. 2. na epistemološkom nivou analiziramo zaokret od epistemološkog objektivizma ka epistemološkom relacionizmu. 3. na paradigmatskom nivou analiziramo promjene u strukturi socioloških paradigmi (univerzalna, opšta, teorijska, pojmovna). 4. na diskurzivnom nivou analiziramo izmjene pristupa u proučavanju različitih društvenih problema. | ||||
| Ishodi učenja (stečena znanja) | ||||
| Studenti treba da usvoje osnovne teorijsko-metodološke pretpostavke za razvoj kritičko-reinterpretatorskog (samorefleksivnog) odnosa prema samoj ideji nauke (uže gledano sociologije) i njenog pristupa savremenim društvenim procesima i pojavama. | ||||
| Sadržaj predmeta | ||||
| 1. Istorijski razvoj sociologije (pozitivistička, sociologistička i simbolička faza) 2. Struktura sociološke nauke (univerzalna, opšta, teorijska i pojmovna paradigma) 3. Društvena uloga sociologije (univerzalizacija društva kao jedinog oblika društvenosti) 4. Nomotetska i idiografska metateorija (ontološki realizam i ontološki relativizam).Epistemološki objektivizam i epistemološki relacionizam 5. Dinamička sinteza (Karl Manhajm) 6. Objašnjenje i razumijevanje (Fon Rajt) 7. Naučna revolucija (Kun, Poper, Fajerabend) 8. Diskurs, diskurzivna praksa, epistema (Mišel Fuko) 9. Značenje, znak, označeno, pošiljalac, primalac (Žak Derida) 10. Instrumentalna i komunikativna racionalnost. Sistemska kolonizacija svijeta života (Jirgen Habermas) 11. Simulacija i simulakrumi. Kriza referencijalne stvarnosti (Žan Bodrijar) 12. Stvarnost kao konstrukcija (Lukman, Berger) 13. Nauka i politika (Frensis Fukujama) 14. Nauka i obrazovanje (Đukić) 15. Postmodernost kao entropija instrumentalne racionalnosti (Bek, Gidens) | ||||
| Metode izvođenja nastave | ||||
| Nastava će biti izvođena u formi predavanja i vježbi. Predavanja će biti strukturirana kroz tematska teorijska izlaganja nastavnih jedinica te raspravu ili razgovor. Vježbe će biti organizovane kroz teorijsku analizu literature čije razumjevanje i ovladavanje student dokazuje kontinuiranom izradom i odbranom seminarskog rada. U toku semestra putem predavanja i vježbi obrađeno gradivo biće provjeravano parcijalno putem dva obavezujuća kolokvijuma. Nakon realizovanih predispitnih obaveza (kolokvijuma i seminarskih radova), studenti stiču pravo polaganja cjelokupne nastavne materije u formi završnog usmenog ispita | ||||
| Literatura | ||||
| ||||
| Oblici provere znanja i ocenjivanje | ||||
| Provjera znanja će biti vršena u toku semestra putem kolokvijuma i seminarskih radova, te na kraju semestra u formi usmenog ispita. | ||||