Navigacija

PN20-30 - Religija i politika

Specifikacija predmeta
Tip studija Akademske studije prvog ciklusa
Studijski program Političke nauke
Naziv Religija i politika
Akronim Status predmeta Semestar Fond časova Broj ESPB
PN20-30 izborni 5 3P + 1V 6.0
Nastavnici
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vežbe)
Uslovljnost drugim predmetima Oblik uslovljenosti
Upisan peti semestar
Ciljevi izučavanja predmeta
Predmet Religija i politika zamišljen je kao opšti uvod u kompleksnu problematiku međuodnosa i međuuticaja religije i politike. Kroz predmet razmatra se politička dimenzija religijskog i religijska dimenzija političkog fenomena, s tim što se, polazeći od opštih kategorijalnih i konceptualnih određenja ukorijenjenih u generičku prirodu religije i politike, preko razrade elemenata političkog u vjerskim učenjima, naglasak stavlja na teorijsko objašnjavanje i ilustrovanje, kroz istorijske i savremene primjere, vidova konkretne interakcije religijskog i političkog u društvenoj praksi. U središtu pažnje je odnos između crkve/vjerske zajednice, kao institucionalnog oblika iskazivanja vjerskog, sa jedne, i države, kao dominantnog vida artikulisanja političkog. Kroz pregled poznatih modela odnosa između crkve/vjerske zajednice i države, posebno se problematizuje položaj religije u kontekstu procesa globalizacije, što podrazumijeva razmatranje fenomena sekularizacije, desekularizacije i „postsekularnog“ društva. S obzirom na multikonfesionalnu prirodu našeg društva, kao i značajnu ulogu religijskog činioca u socijalnim i političkim kretanjima i događanjima, posebna pažnja posvetiće se odnosu religije i politike u BiH.
Ishodi učenja (stečena znanja)
Studenti treba da ovladaju osnovnim pojmovima iz dinamične oblasti religijsko-političke interakcije, da se osposobe za razumijevanje konkretnih vidova ispoljavanja tog međuodnosa i uspostavljanje kritičkog i objektivnog stava prema fenomenima značajanim za društveni i politički život, a koji su, nerijetko, opterećni visokim stepenom manipulacije i tendenciozne instrumentalizacije.
Sadržaj predmeta
Religija i politika u saodnosu: sadržaj i predmet istraživanja; Vjera, religija, crkva; Vjera-religija versus politika-država; Funkcije religije; Religija i ideologija; Socijalno i političko u učenjima velikih svetskih religija; Monoteističke religije i politika; Nemonoteističke religije i politika; Religija i nacija; Igra posvađanih riječi: Sekularisti i antisekularisti; Revitalizacija religije i savremena politika; Javna religija: Između upotrebe i zloupotrebe; Religija i nasilje; Religijski fundamentalizam: Konzervativni odgovor na izazove modernosti; Religijski nacionalizam: Nacionalni partikularizam nasuprot religijskog univerzalizma; Religija i globalizacija; Netradicionalne crkve/vjerske zajednice i pokreti; Religija i politika na postjugoslovenskom prostoru.
Metode izvođenja nastave
Predavanja i vježbe sa interaktivnim učenjem. Interaktivno učenje po grupama. Prikazivanje video meterijala i dokumentarnih filmova. Seminari iz literature. Pisani seminarski radovi. Usmeni komentari i kraće prezentacije na času. Konsultacije.
Literatura
  1. Srđan Vrcan, „O suvremenim religijskim promjenama u optici političke sociologije religije“, u: Politička misao, 33/ 1996, str. 189-206; Srđan Vrcan, „Religija i politika“, u: Republika – Glasilo građanskog samoslobođenja, 320-321/ 2003.
  2. Milan Vukomanović (2008) Homo viator: religija i novo doba, Beograd: Čigoja štampa, str. 67-88.
  3. Duško Trninić (2018) Religija u ogledalu vremena: Prilozi sociologiji sekularizacije, Banja Luka: Udruženje za filozofiju i društvenu misao, str. 9-87.
  4. Christopher Soper i Joel Fetzer (2006) „Religija i politika u sekularnoj Evropi“, u: I. Cvitković, D. Abazović (ur.) Religija i europske integracije, Sarajevo: Magistrat, str. 75-99.
  5. Ivan Cvitković (2006) „Religija i europske integracije“, u: I. Cvitković, D. Abazović (ur.) Religija i europske integracije, Sarajevo: Magistrat, str. 7-41.
Oblici provere znanja i ocenjivanje
Provjera znanja vršće se tokom semestra, u vidu predispitnih obaveza, kao i na kraju semestra, na završnom ispitu, u vrijeme redovnih ispitnih rokova. Završnom ispitu mogu pristupiti svi studenti koji su ispunili predispitne obaveze. Završni ispit se organizuje usmeno. Predispitne obaveze se sastoje iz: dva (2) kolokvija (po 20 bodova), aktivnosti tokom nastave i vježbi (5 bodova) i urednog i aktivnog pohađanja predmeta (5 bodova). Na predispitnim obavezama može se ukupno ostvariti 50 bodova. Konačna ocjena iz predmeta se izvodi sabiranjem uspjeha postignutog na svim elementima provjere znanja, odnosno sabiranjem bodova iz predispitnih obaveza (maksimalno 50) i bodova iz ispita (maksimalno 50). U zavisnosti od ostvarenog broja bodova konačna ocjena se formura prema Pravilima studiranja na prvom i drugom ciklusu studija na Univerzitetu u Banjoj Luci.