Održana međunarodna konferencija o kontroli duvana

Međunarodna konferencija pod nazivom „Kontrola duvana za društvo bez duvana: presjeci politika oporezivanja duvana i javnog zdravljaˮ održana je 24. i 25. oktobra 2023. godine u hotelu Courtyard by Marriott u Banjoj Luci. Konferenciju je organizovao Ekonomski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci u okviru projekta „Ubrzavanje napretka u oporezivanju duvana i duvanskih proizvoda u zemljama sa niskim i srednjim dohotkomˮ, uz finansijsku podršku Blumberg fondacije (SAD), putem Univerziteta Ilinois iz Čikaga kao krovne organizacije.

Konferencija je okupila 44 učesnika, prvenstveno stručnjake iz oblasti istraživanja o socioekonomskim i drugim uticajima oporezivanja duvana kao jedne od najvažnijih mjera kontrole duvana, ali i kreatore politika, te aktiviste u ovoj oblasti iz različitih zemalja, uključujući: Austriju, Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Bugarsku, Crnu Goru, Rumuniju, Sjedinjene Američke Države, Sjevernu Makedoniju, Slovačku i Srbiju. Cilj konferencije je prezentacija rezultata dosadašnjih istraživanja, te podsticanje dijaloga i razmjene iskustva između istraživača, kreatora politika, donosilaca odluka, kao i aktivista u oblasti kontrole duvana.  S tim u vezi, ovaj skup predstavljao je platformu za razmjenu znanja i iskustava među različitim akterima, što će rezultirati unapređenjem saradnje i doprinijeti kreiranju i sprovođenju efikasnijih politika kontrole duvana.

Konferenciju su otvorili prigodnim uvodnim obraćanjima dekan Ekonomskog fakulteta prof. dr Milenko Krajišnik, kao i direktor Uprave za indirektno oporezivanje Bosne i Hercegovine gospodin Zoran Tegeltija, i predstavnica Svjetske zdravstvene organizacije u Bosni i Hercegovini Lejla Beglerović u ime Ervina Kormana, šefa misije u BiH.  Nakon toga je gospodin Džefri Droup ispred Univerziteta Ilinois iz Čikaga predstavio napore istraživačkih timova na globalnom nivou da kroz kvalitetna istraživanja i preporuke doprinesu ubrzanju napretka u oporezivanju duvana. Tokom dva dana trajanja konferencije, prikazani su rezultati istraživanja u ranije pomenutim zemljama, a koji su se bazirali na oblast modeliranja uticaja oporezivanja duvana na javne prihode i javno zdravstvo, te uticaj na smanjenje prevalencije pušenja naročito među populacijom mladih, kao i pravnim i institucionalnim okvirom neophodnim za adekvatnije politike kontrole duvana, uključujući i oporezivanje. Istraživači Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, prof. dr Dragan Gligorić i doc. dr Zoran Borović su predstavili rezultate dvije istraživačke studije od kojih je jedna u fokusu imala modeliranje uticaja povećanja akciza na duvan na javne prihode i javno zdravstvo, a druga efekte politika kontrole duvana i cijene duvana na inicijaciju pušenja među mladima u Bosni i Hercegovini.