Navigacija

1C13GOS20 - Geografija naselja

Specifikacija predmeta
Tip studija Akademske studije prvog ciklusa
Studijski program Geografija
Naziv Geografija naselja
Akronim Status predmeta Semestar Fond časova Broj ESPB
1C13GOS20 obavezan 5 4P + 4V 10.0
Nastavnici
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vežbe)
Uslovljnost drugim predmetima Oblik uslovljenosti
Nema uslova za slušanje predmeta. Uslov za polaganje je položen ispit na predmetu Osnovi antropogeografije. Položen ispit.
Ciljevi izučavanja predmeta
Formiranje predodžbi o prostornom razmještaju naselja na Zemlji, o faktorima osnivanja i razvoja naselja, te o naseobinskim procesima. Spoznavanje značaja ruralnog prostora i njegove održivosti za ukupni razvoj. Analiza tipoloških i razvojnih karakteristika seoskih naselja i izdvajanje problemskih područja. Usvajanje znanja o faktorima razvoja i relevantnim procesima u razvoju i transformaciji gradskih naselja i njihovom uticaju na prostornu organizaciju i regionalni razvoj. Usvajanje metodologije analiza urbanih struktura i razvojnih procesa u urbanim regijama. Poznavanje razvojnih karakteristika i prostorno-funkcionalne organizacije naseobinskog sistema Bosne i Hercegovine (Republike Srpske).
Ishodi učenja (stečena znanja)
Ovladavanje naučnom materijom omogućava razvoj sposobnosti konkretne primjene znanja o naseljima i njihovoj funkciji u organizaciji i razvoju geoprostora. Pristup nastavi omogućava studentima razvijanje istraživačkih sposobnosti, ovladavanje metodologijom, metodama i tehnikama istraživanja u funkciji upoznavanja lokalne sredine, razvoja i uređenja ruralnih naselja i prostora, usvajanje primjenjivih znanja o razvoju gradskih naselja i urbanih struktura u kontekstu demografske, socioekonomske i ekološke održivosti urbanih sistema, formiranje objektivnih predodžbi o globalnim procesima u urbanim regijama i njihovoj ulozi u prostorno-funkcionalnoj organizaciji i uspostavljanju uravnoteženog razvoja geoprostora.
Sadržaj predmeta
1. Razvoj i značaj geografije naselja, metodologija istraživanja. 2. Fizičko-geografski faktori razvoja naselja. 3. Društveno-geografskih faktori razvoja naselja. 4. Geografska obilježja naselja. 5. Geografske osnove prostornog razmještaja i položaja naselja. 6. Istorijsko-geografski razvoj naselja. 7. Teorijski i praktični pristupi tipologiji naselja. 8. Seoska naselja i atar. 9. Tipologija seoskih naselja. 10. Savremeni razvojni procesi i promjene u naseobinskom sistemu. 11. Savremene tendencije u razvoju seoskih naselja u svijetu. 12. Razvojne karakteristike naseobinske mreže ruralnih područja u okruženju. 13. Geografsko-istorijski razvoj i tipološke karakteristike seoskih naselja u BiH. 14. Problemi savremenog razvoja seoskih naselja u Bosni i Hercegovini i Republici Srpskoj. 15. Valorizacija ruralnog prostora u praksi i dokumentima Evropske Unije. 16. Razvoj urbane geografije. 17. Istorijsko-geografski razvoj gradova. 18. Proces urbanizacije. 19. Razvoj gradskih funkcija. 20. Teorije i modeli prostorne strukture grada. 21. Elementi i faktori prostorne strukture grada. 22. Uslužne funkcije. 23. Proizvodna i stambena funkcija. 24. Saobraćajni sistem grada. 25. Stanovništvo – društvena morfologija grada. 26. Plan grada. Kulturno-genetski tipovi. 27. Grad kao ekositem. 28. Razvoj gradskih naselja u Bosni i Hercegovini. 29. Savremeni procesi u urbanim sistemima. 30. Gradovi u tranziciji. Nodalna regija.
Metode izvođenja nastave
Predavanje, teorijske vježbe, terensko-praktični rad, seminarski rad i konsultacije. Predavanja i vježbe: interaktivna nastava.
Literatura
  1. Stamenković, S., Bačević, M. (1992): Geografija naselja, Geografski fakultet, Beograd
  2. Bubalo Živković, M., Ćurčić, S., Đerčan, B.(2021): Geografija naselja, Zavod za udžbenike, Novi Sad (odabrana poglavlja)
  3. Mandić, M. (2019): Geografski apekti ruralnog razvoja, Geografsko društvo RS, Banja Luka (odabrana poglavlja)
  4. Vresk M. (2002). Grad i urbanizacija, Školska knjiga, Zagreb (odabrana poglavlja)
  5. Mandić, M. (2019): Grad u prostoru i vremenu, Geografsko društvo RS, Banja Luka
Oblici provere znanja i ocenjivanje
Pohađanje nastave - 5 bodova; Kolokvijum – 20 bodova; Seminarski rad (prezentacija) – 15 bodova; Usmeni ispit – 60 bodova.
Posebna naznaka
-