VI-SEEM: Sedmi u nizu istraživački projekat EU u kojem učestvuje Elektrotehnički fakultet UNIBL
Nauka i razvojUniverzitet u Banjoj LuciOpšteElektrotehnički fakultet Univerziteta u Banjoj Luci ulazi ovih dana u drugu godinu učešća u projektu VI-SEEM (VRE for Regional Interdisciplinary Communities in Southeast Europe and the Eastern Mediterranean), sedmom u nizu israživačkom projektu u sklopu okvirnih istraživačkih programa Evropske unije (ranije FP, sada Program Horizont 2020), koje je ETF UNBL realizovao u proteklih 11 godina.
Riječ je o projektu koji ima za cilj kreiranje jedinstvenog virtuelnog istraživačkog okruženja (Virtual Research Environment-VRE) u Jugoistočnoj Evropi i istočnom Mediteranu (Southeast Europe and the Eastern Mediterranean -SEEM), u svrhu omogućavanja interdisciplinarne regionalne saradnje u oblasti bionauka, klimatologije i digitalog kulturnog naslijeđa.
Projekat traje 36 mjeseci, a osim Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, kao predstavnik za BiH, partneri su univerziteti, istraživačke mreže i instituti iz još 14 zemalja (Grčke, Kipra, Bugarske, Srbije, Mađarske, Rumunije, Albanije, BJR Makedonije, Crne Gore, Moldavije, Armenije, Gruzije, Egipta, Izraela i Jordana .
Pomenuti projekat ispred ETF-a Univerziteta u Banjoj Luci vodi prof. dr Milorad Božić, a u timu su: mr Mihajlo Savić, dr Vladimir Risojević i Ognjen Čalić. Budući da je u okviru VI-SEEM projekta ETF zadužen za oblast digitalne kulturne baštine u BiH (Digital Cultural Heritage), odnosno za sve ono što je vezano za njenu digitalizaciju, pretraživanje baza podataka, predstavljanje tih podataka i slično, Fakultet sarađuje sa institucijama iz te oblasti kao što su Muzej Republike Srpske i Udruženje arheologa RS.
Upravo ovih dana, kako pojašnjava mr Savić, u procesu je testiranje aplikacija za automatsko prepoznavanje i klasifikaciju slika dobijenih snimanjem pomoću bespilotne letjelice, te 3D skeniranje arheoloških artefakata. Prethodno je, skoro godinu dana, rađena aplikacija za klasifikaciju terena koja je omogućila da računar prepozna o kojoj vrsti terena je riječ (šuma, urbana sredina, arheloško nalazište...), dok se 3D skeniranjem artefakata, primjera radi, omogućava kvalitetniji rad na analizi digitalizovanih arheoloških artefakata, te jednostavnije dijeljenje i prezentovanje informacija sa drugim zainteresovanim stranama.
Podatak da je VI-SEEM sedmi projekat Evropske unije u zadnjih 11 godina u kojem je ETF UNBL partner, najbolji je pokazatelj sa kakvim uspjehom to radi. Za ovu poziciju Fakultet se izborio jer se, odmah po uključivanju u prvi projekta 2005. godine, pokazao kao kredibilan, kvalitetan i pouzdan partner, a sve zahvaljujući ozbiljnosti, tehničkim kapacitetima, ali prije svega kvalitetu, odgovornosti i stručnosti vlastitog kadra.
Rezultat učešća Elektrotehničkog fakulteta u tom prvom projektu (SEE-GRID -South East European Grid-enabled eInfrastructure Development), bio je kreiranje prvog računarskog klastera, a u okviru dva naredna projekta (SEE FIRE i SEEREN2), definisana je inicijalna topologija optičkih telekomunikacija buduće akademske mreže u BiH, odnosno infrastrukture koja danas čini SARNET- akademsku mrežu preko koje i naš univerzitet izlazi na internet.
Nakon uspješne realizacije prvih povjerenih zadataka, Elektrotehnički fakultet je vrlo brzo, od neformalnog učesnika projekta, postao formalni, a od 2006. i koordinator za BiH u projektima koji su dolazili jedan za drugim, a zahvaljujući odgovornosti, pouzdanosti, stručnost i velikom uloženom trudu danas ETF ima reputaciju ozbiljnog i kredibilnog partnera u projektima EU.
Osim evidentnog praktičnog naučno-istraživačkog doprinosa koji nadilazi okvire Fakulteta i Univerziteta, brojnih naučnih radova objavljeni u eminentnim međunarodnim časopisima, te serije magistarskih radova i doktorata nastalih kao rezultat korištenja opreme i rada u okviru ovih projekata, proizvod projekata jeste i velika količina tehničke dokumentacije. Primjera radi , kroz SEE FIRE projekat (South-East Europe Fibre Infrastructure for Research and Education), generisan je dokument koji je godinama služio u cijeloj Jugoistočnoj Evropi kao knjiga koja objašnjava kako napraviti akademsku mrežu, ističu na Elektrotehničkom fakultetu.
S druge strane, učestvujući u ovim projektima, asistenti, nastavnici i saradnici ETF-a profesionalno se usavršavaju, te dolaze u kontakt sa istraživačima i naučnicima svjetskog glasa, a učiti od najboljih izuzetno je dragocjeno iskustvo, kažu na ovom fakultetu.
Korist od projekata koje realizuje ETF imaju i pojedinci i institucije izvan Fakulteta, budući da u okviru svakog od njih stručnjaci sa ETF-a obučavaju krajnje korisnike kako da koriste i primjenjuju modernu tehnologiju. Isto tako, kroz projekte je ETF omogućio svojim korisnicima koji imaju potrebu za pristup superračunarskim resursima koji ne postoje u Bosni i Hercegovini, da vrše kompleksne računarske simulacije potpuno besplatno.
Više detalja o glavnim efektima i vrstama projekata u okviru istraživačkih programa (FP i Horizont 2020) u kojima je Elektrotehnički fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci učestvovao kao partner, možete pronaći u prilogu.
