25 godina škole arhitekture

Nizom manifestacija Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci (AGGF UNIBL) proslavio je 25 godina od osnivanja Studijskog programa arhitektura.

U cilju obilježivanja ovog jubileja Škole arhitekture, organizovan je događaj pod nazivom ,,ARHITEKTURA.25ˮ, koji je obuhvatio niz predavanja, izložbi i panel-diskusija raspoređenih u četiri sedmice, od 22. novembra do 14. decembra 2023.godine i to sve u novom objektu AGGF UNIBL.

U sklopu ovog događaja, 22. novembra 2023. godine, prof. dr Luka Skansi sa Politehničkog univerziteta u Milanu (Politecnico di Milano) održao je predavanje na temu ,,Regionalno vs međunarodno: o prostoru arhitektureˮ. Njegova istraživačka područja su italijanska, sovjetska i jugoslovenska arhitektura 20. vijeka. Skansi je o prostoru arhitekture govorio najviše na primjerima spomenika sa početka pedesetih godina prošlog vijeka, kao prostornim ansamblima – apstraktne i primitivne forme u prirodnom pejzažu.

U drugom dijelu prve večeri banjalučkoj publici su se predstavili i arhitekti studija „Remorker Architectsˮ iz Beograda Marko Korošec i Dušica Totić. Dvojac je predstavio svoje najznačajnije i nagrađivane projekte, ali su govorili i o svojim počecima i desetogodišnjem timskom radu.

Obilježavanje je nastavljeno 29. novembra 2023. godine, kada je u holu novog objekta AGGF  postavljena izložba ,,Arhitektura. Skulptura. Sećanje. Umjetnost spomenika Jugoslavije 1945–1991ˮ. Inače, izložba predstavlja kvalitete jedinstvene arhitekture jugoslovenskih spomenika i ukazuje na njihov kulturološki i vanvremenski značaj, da bi se na ovaj način pružila podrška boljem održavanju i očuvanju spomenika.

Izložba je do sada gostovala u 11 gradova u svim bivšim jugoslovenskim republikama, a prikazuje šezdesetak mapiranih spomenika narodnooslobodilačke borbe naroda Jugoslavije, te definiše pejzaž sjećanja sa cijelog jugoslovenskog prostora i šire. Lokalni kustosi i izložba u Banjoj Luci doprinose mapiranju spomenika kroz dodavanje dva nova spomenika iz regije Krajina, autora Marijana Kockovića i to: Spomenik palim borcima NOB-a u Drvaru, 1967. godine, i Spomenik Majke partizanke u Novom Gradu, 1964. godine. Kustosi su Boštjan Bugarić, Kristina Dešman, Maja Ivanić, Špela Kuhar, Eva Mavsar, Špela Nardoni Kovač i Damjana Zaviršek Hudnik. Kustosi BiH selekcije 2023. za izložbu u Banjoj Luci su: Igor Kuvač, Sonja Rapajić i Una Okilj.

Dan kasnije, na AGGF stigao je Aljoša Deklev iz slovenačkog studija ,,Dekleva Gregorič Architectsˮ, koji je održao predavanje na temu „Research by designˮ. U lijepo strukturisanom predavanju predstavio je prvo kontekst koji je oblikovao njihov pristup arhitekturi – razvoj slovenačke arhitektonske prakse i škole, kao i obrazovanje u Sloveniji i Velikoj Britaniji. A zatim je predstavio seriju projekata sa fokusom na istraživanje kroz projektovanje kuća i javnih objekata.

U obilježavanju 25 godina arhitekture, važno mjesto su zauzeli i studenti Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci. Tako je 7. decembra otvorena izložba radova studenata sa Studijskog programa arhitekture, a istog dana organizovana je i panel-diskusija ,,Studentske inicijative i prakse sa učesnicima iz BiH i susjednih zemaljaˮ.

Zadnji dan jubileja, 14. decembar, obilježila su dva događaja. Prvi je bio predavanje ,,Zgrada AGG fakulteta: proces i kontekstˮ prof. dr Maline Čvoro i prof. dr Saše Čvoro, nakon čega je organizovano  i vođenje kroz objekat.

Na kraju je otvorena i izložba ,,25 godina arhitekture u Republici Srpskojˮ. Riječ je o izložbi čiji je cilj da kritički sagleda arhitektonske produkcije u proteklom periodu, njene pozicije u regionalnom i evropskom kontekstu, te uloge i relevantnosti škole arhitekture u razvoju lokalne i šire arhitektonske scene, te izgradnje i razvoja Republike. Selektori izložbe su arhitekti Mia Roth iz Hrvatske, Milan Đurić iz Srbije i Vladan Stevović iz Crne Gore, a kustosi su prof. dr Malina Čvoro i  doc. dr Igor Kuvač.